Je staat er waarschijnlijk niet vaak bij stil, maar speeksel is een onmisbare held in je mond. Het is meer dan alleen wat vocht bij praten of eten. Speeksel beschermt, herstelt en houdt je hele mond in balans. Zonder speeksel zouden je tanden, tandvlees en slijmvliezen kwetsbaar zijn voor allerlei problemen. Het is tijd om dit wonder van de natuur de aandacht te geven die het verdient.
Wat doet speeksel precies?
Elke dag produceer je gemiddeld één tot anderhalve liter speeksel. Dat klinkt veel, maar je merkt het nauwelijks, totdat het er (deels) niet meer is. Speeksel speelt een hoofdrol bij kauwen, slikken en spreken. Maar nog belangrijker: het beschermt je gebit tegen zuren, helpt bij het verteren van voedsel en spoelt bacteriën en etensresten weg. Speeksel bevat ook stoffen die beginnende schade aan je tandglazuur kunnen herstellen. Dit heet remineralisatie. Zo blijft je gebit sterk, zelfs na een zuuraanval van frisdrank of iets zoets.
Wat als je te weinig speeksel hebt?
Een droge mond voelt vervelend, maar kan ook schadelijk zijn. Als je minder speeksel aanmaakt door stress, medicijnen of medische aandoeningen mis je de natuurlijke bescherming. Daardoor ontstaan sneller gaatjes, tandvleesontstekingen en een slechte adem. Sommige mensen merken het vooral ’s nachts of bij het wakker worden. Een droge tong, moeite met slikken of een branderig gevoel kunnen allemaal tekenen zijn van een verminderde speekselproductie.
Gebruik je medicatie of heb je langdurig last van een droge mond? Bespreek het dan met je tandarts of mondhygiënist. Bij een praktijk zoals een tandarts Utrecht Centrum kijken ze niet alleen naar je tanden, maar ook naar je speekselbalans. Zo kun je samen werken aan een oplossing.
Wat kun je zelf doen?
Gelukkig kun je veel doen om je speekselproductie te stimuleren. Kauwen is bijvoorbeeld een goede manier om je speekselklieren aan het werk te zetten. Suikervrije kauwgom of kauwen op vezelrijke voeding helpt daarbij. Drink voldoende water, maar spoel je mond niet steeds met water direct na het eten. Dat verdunt het speeksel en belemmert het natuurlijke herstelproces. Let ook op je voeding: zuur en suiker zijn vijanden van je speekselwerking. Probeer eet- en drinkmomenten te beperken tot vijf keer per dag, zodat je speeksel de kans krijgt om tussendoor zijn werk te doen. Vermijd mondspoelingen met alcohol, want die drogen je mond alleen maar verder uit. Kies liever voor producten die speciaal ontwikkeld zijn voor mensen met een droge mond.
Speeksel is je geheime bondgenoot
Het is tijd om speeksel de erkenning te geven die het verdient. Het is niet zomaar vocht, maar een krachtig verdedigingsmiddel dat dag en nacht voor je klaarstaat.
Zorg goed voor je speeksel, en je speeksel zorgt voor jou. Door bewuste keuzes te maken in je mondverzorging en leefstijl, houd je je mond gezond, fris en in balans, precies zoals het bedoeld is.